GABORAS’ın öncülüğünde gerçekleşen ve Türkiye’de ticarete konu olan gayrimenkullerin el değiştirme hızını ölçen ‘Gayrimenkul Döngü Hızı’ çalışmasının sonuçları yayınlandı. Bu çalışmada gayrimenkul el değiştirme hızı en yüksek şehir İstanbul oldu.
GABORAS ve YTÜ Teknopark tarafından oluşturulan İnovasyon ve Bilim Araştırma Grubu (GİBAG) çalışmalarından Gerçekleşen İşlemler İl Parsel İşlem Döngüsü’ne göre; ticarete konu olan gayrimenkullerin el değiştirme hızını ölçen ‘Gayrimenkul Döngü Hızı’ ile ilgili çalışmalardan ilk bulgular tespit edildi.
İnceleme sonucunda gayrimenkul el değiştirme hızı en yüksek şehir 18 yılla İstanbul olurken onu, 25 yılla Kocaeli, 26 yılla Kilis izledi. Gayrimenkulünü en uzun süre kullanan ve döngü hızının en düşük olduğu şehir, 173.5 yıl ile Artvin oldu. Gayrimenkul el değiştirme hızının 100 yıldan uzun olduğu görülen diğer şehirler arasında ise Gümüşhane, Rize, Kütahya ve Erzurum bulundu.
Şehir döngü hızı yüksek olan şehirlerin GSYH içerisinde payının da yüksek olduğunu belirlediklerinden bahseden GABORAS CEO’Altun, “Döngü hızının yavaşlaması ile konvansiyonel işlemler nedeniyle kayıt dışılıktaki oran da artıyor” diye konuştu.
18 YILDA BİR İSTANBUL’DAKİ PARSELLERİN TAMAMINDA İŞLEM GERÇEKLEŞİYOR
Koronavirüs pandemisi nedeniyle düşen konut satışlarına kamu banklarının faiz indirimi can suyu oldu ve Haziran'da 93 bin 704 konut satıldı. Faiz düşüşü tarla, arsa, iş yeri satışlarını da etkiledi. Tüm satışlardan Hazine’ye 1 milyar 966 milyon TL gelir sağlandı. 285 milyon dolarla en çok konut satışı yapılan şehir ise İstanbul oldu. Zaten İstanbul gayrimenkul el değiştirme sıklığı en yüksek il. GABORAS’ın yaptığı ‘Gayrimenkul Döngü Hızı’ araştırmasının sonuçlarından biri bu.
Türkiye'de yaklaşık 200 milyon tapu ve ortalama 2 milyon işlem hacmi incelendi ve yapılan araştırmada şu ifadeler kullanıldı: şehirlerin menkulleşme potansiyelini en iyi belirleyen ve il döngü hızı en yüksek olan şehir 18.39 yıl ile İstanbul olarak kaydedildi. İstanbul’da 18 yılda bir ticarete konu tüm gayrimenkuller işlem döngüsüne konu oluyor. İstanbul’la beraber döngü hızı yüksek olan bir diğer il ise 25 yıl ile ikinci sırada bulunan Kocaeli oldu. Döngü hızı yüksek diğer şehirlere bakıldığında; Yalova 27 yıl, Gaziantep 27 yıl, İzmir 32 yıl, Adana ve Ankara ise 36 yıl ile bulunuyor.
DÖNGÜ HIZI LİKİDİTASYON SORUNUNU ÇÖZÜYOR
İncelemelerle ilgili açıklamalarda bulunan GABORAS CEO’su Kurtuluş Altun, “İstanbul’u büyük bir sanayi alanını bünyesinde barından Kocaeli takip ediyor. Sanayi ile likiditasyon akışı gayrimenkul yatırım iştahını arttırıyor” diye konuştu.
İl döngü hızı yüksek olan illerin GSYH içerisinde payının da yüksek olduğunu belirlediklerinden bahseden Altun, şunları söyledi:
“Döngü hızının düşük olması şehre dışarıdan kaynak girişi olmadığı zaman banka kredilerine yoğunlaşmasına neden oluyor. Bu rakam borçluluk ve takiplere de direkt olarak yansımakta. Döngü hızının yavaşlaması ile konvansiyonel işlemler nedeniyle kayıt dışılıktaki oran da artıyor. Bankacılık sistemi dışında gelişen döngü hızlarının kendi ekosistemini oluşturduğunun altını çizen Altun, “Bu durum illerde yüzde 75-80’e varan kayıt dışılığın bankacılık dışında geliştiğini ve bankacılık sisteminin baskıladığını gözler önüne seriyor. Döngü hızı yüksek olan illerin daha çok bankacılık sistemi ve kayıt içinde oldukları ve bunun gayri safi yurtiçi hasılaya yansıdığı görülmekte.”
