Maketten ev alırken nelere dikkat edilmeli?

Maketten ya da inşaatı devam eden projelerden ev alırken nelere dikkat edilmesi gerekir? Proje yarım kaldı ve maketten aldığınız daire teslim edilmediyse ne yapacaksınız? Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Oya Armutçu, konu ile ilgili merak edilenleri Avukat Tahsin Adak Zeyrek’e sordu. 

Proje yarım kaldı ve maketten aldığınız daire teslim edilmediyse ne yapacaksınız? Tüketici Mahkemesi’nde dava açıp ödediğiniz paranın iadesini istemenin yanında, şirket ve sahibi hakkında suç duyurusunda da bulunabilirsiniz. TCK 158. maddeye göre cezası 2-7 yıl hapis.

Maketten ya da inşaatı süren bir projeden konut alırken dikkat. Çünkü şirketten tapuyu alsanız bile mağdur olabilirsiniz. 

“Ön ödemeli konut satış” sözleşmesi ile daire alırken nelere dikkat edilmesi gerektiği ve bir mağduriyet halinde neler yapılabileceğini avukat Tahsin Adak Zeyrek’e sordum. Okurlarımdan gelen soruları aydınlatacak şekilde sorularım ve Zeyrek’in yanıtları şöyle:

1- KUŞKUCU YAKLAŞIN ARAŞTIRIN

Ön ödemeli satış sözleşmesiyle daire alırken nelere dikkat edilmeli?

Projeyi yapan şirketin köklü, tecrübeli ve isim sahibi bir şirket olup olmadığına bakın. Adı duyulmamış, ilk defa proje yapan şirketlere karşı mesafeli durulması sizi olası mağduriyetlerden korur. Cazip fiyat sunan projeleri bir fırsat olarak görmek yerine kuşkucu yaklaşın, araştırmadan sözleşme imzalamayın.

2- OKUYUN, GEREKİRSE AVUKATA İNCELETİN

Sözleşme metnini ayrıntısıyla okumanız, bir avukatın incelemesine sunmanız ve tüm ödemelerinizi banka üzerinden yapmanız ilerideki ihtilaflarda yararınıza olur. Kesinlikle elden/belgesiz ödeme yapılmamalıdır. Maketten konut satışında bazı inşaat şirketleri genellikle dengeli ve tarafların haklarını karşılıklı koruyan sözleşmeler yerine tümüyle kendilerini güvence altına alan ve alıcının haklarını yok sayan sözleşmeler hazırlayabilmektedir.

3- BANKA KREDİSİYLE Mİ YAPILIYOR, ÖĞRENİN

Şirketin projeyi kendi sermayesiyle mi yoksa banka kredisiyle mi yaptığı hususunu da mutlaka araştırın. Eğer şirket bu projeyi bankadan aldığı proje kredisiyle yapıyorsa tüm bağımsız bölümler üzerinde bankanın ipoteği olacağından projeyi tamamlamış olsa dahi bankaya borcunu ödememişse daireler bankaya ipotekli olacağından sizin tapunuzu almanız hayal olabilir.

4- SÖZLEŞMEYİ TAPUYA ŞERH ETTİRİN

Sözleşme yapmak vatandaşın mağdur olmasını engeller mi?

Vatandaşlarımızın en büyük yanılgısı imzalamış oldukları satış sözleşmesi ile her türlü haklarını güvence altına aldıklarını zannetmeleridir. Oysa bu yanlıştır. Bir örnek vermek gerekirse, yüklenici bir daireyi on kişiye satış sözleşmesiyle sattıktan sonra 11. kişiye tapusunu verdiğinde diğer 10 kişinin yapabileceği tek şey yükleniciye ödemiş oldukları bedelin kendilerine iade edilmesini istemekten ibarettir. Bunu engellemek için yükleniciden satış sözleşmenizin mutlaka tapuya şerh ettirilmesini isteyin.

Önemli olan şirketin projeyi tamamen bitirmesi ve size dairenizi tapusu ile beraber eksiksiz olarak teslim etmesidir. Eğer proje tamamlanmamış ise elinizde tapunun olması dahi mağduriyetinizi gidermeyecektir. Çünkü bu durumda ya inşaat öyle kalacak ya da diğer daire sahipleriyle bir araya gelerek inşaatı kendi cebinizden ödeyeceğiniz paralarla tamamlamanız gerekecektir.

Parayı alıp projeyi teslim etmeyen şirketlere karşı nasıl bir yol izlenebilir?

Eğer şirket projeyi tamamlayarak daireyi size teslim etmiyorsa Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gereğince Tüketici Mahkemesi’ne müracaat ederek sözleşmenin feshini ve ödemiş olduğunuz tutarın varsa faiziyle birlikte iadesini talep edebilirsiniz. Ancak bu tür durumlarda içi boşalmış, hiçbir malvarlığı olmayan şirketlerle karşı karşıya bulunma ihtimaliniz yüksek olduğundan davayı kazansanız dahi paranızı tahsil edemeyebilirsiniz.

5- BİRDEN ÇOK KİŞİYE DAİRE SATANA 2-7 YIL HAPİS

Size satılan dairenin pek çok kişiye satılması, aslında projeyi tamamlama ve daireleri teslim etme niyetinin hiç olmaması gibi kötü niyetli bir durum varsa Cumhuriyet başsavcılıklarına müracaat ederek şirket sahipleri hakkında TCK 158. madde gereğince suç duyurusunda bulunun. Bu durumda şirket sahipleri, dairelerini teslim etmedikleri her bir şahıs için 2-7 yıla kadar hapisle cezalandırılırlar. 

Karşınızda ciddi, dürüst ve ekonomik gücü olan bir şirket varsa ve projeyi teslim edememişse Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un 40–45. maddeleri size sözleşmeden dönme, cayma, tazminat isteme gibi birçok hak tanıyor. Her zaman kullanmanız mümkün.