Kıbrıs'a giden turistin geçmişte % 80'inin Türk olduğunu anlatan Kıbrıs Türk Ticaret Odası Girne Başkanı Reha Arar, "Bu oran Ortadoğu ve Avrupalı turistin artmasıyla % 50'ye indi. Ulaşımı çözersek 2 milyon turiste ulaşırız" dedi...
KıbrısTürk Ticaret Odası'nda Girne Başkanlığı'na seçilen, Merit Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Reha Arar'la adanın ekonomisini konuştuk.
Adada son dönemde bazı gelişmeler var. 2015'te bir çözümün gerçekleşebileceğinden bahsediliyor. Halkın bakış açısı nasıl?
Önümüzdeki yıl sorunun çözüleceğine dair bir inanç var. Ada'ya son dönemde üst düzey isimler geldi. Artık çözüme odaklanmak gerekiyor. Müzakere masasında bir netice alınamaz. Al-ver politikası başlayacaktır. Birleşmiş Milletler gözetiminde, iki tarafın da siyasi eşitliğine dayanan federal bir yapıya dönüşürse tansiyon düşer. İzolasyonlar da kalkarsa ekonomimiz rahatlar. Ama izolasyon kalkmadan da KKTC'nin kendi ayakları üzerinde durması için ulaşım sorununun çözülmesi gerekiyor.
BİR GÜNEY BİR KUZEY KAPISI
Maraş konusu ne olacak?
Orası ortak bir yönetim tarafından idare edilebilir. O bölge dünyadaki diğer örnekleri gibi otonom bir bölge olabilir. Lefkoşe Havalimanı'nın biri kuzeye, diğeri güneye bakan iki kapısı açılabilir. Bunu her iki ülke de idare edebilir.
Ticaret odası olarak ne tür çalışmalarınız var?
TOBB, Kıbrıs Türk Ticaret Odası, Yunistan ve Güney Kıbrıs'taki muadil kuruluşlarımızla bir araya geldik. İş dünyası olarak yeni projeler yapmamız gerektiğini konuştuk. 14 Eylül'de de İstanbul 'da bir program olacak. Üreteceğimiz projelerle halklar arasında belli bir yakınlaşmayı sağlamamız lazım. Çünkü halkı motive etmeden bir yere varılmaz.
EN ÖNEMLİ SORUN ULAŞIMDA YAŞANIYOR
Ulaşım sorunundan kastınız nedir?
Borajet Beyrut-Adana-Ercan uçuşlarını başlattı. Özel havayollarıyla görüşüyoruz. THY'den de ilgi bekliyoruz. Azerbaycan, Lübnan, Ürdün, İran ve İsrail'den uçak kalksa, İstanbul yerine Türkiye'de Kıbrıs'a yakın bir yere iniş yapıp havalansa zamandan tasarruf sağlanır. Böylece turizm potansiyeli artar. Çünkü Lübnan ile KKTC'nin arası 28 dakika. Ama turisti önce 2 saat İstanbul'a uçuruyoruz. Orada bekliyor daha sonra Ada'ya geliyor. O zaman da buraya gelişi 5 saati buluyor. Bu mesafe, gelen ziyaretçiyi kaçırıyor.
ADA'NIN TURİST PROFİLİ DEĞİŞİYOR
THY ile görüştünüz mü?
Görüştük ama onlar İstanbul'u hub olarak gördükleri için pek yanaşmıyorlar. Biz birkaç seferin bu şekilde yapılmasını istiyoruz. Kıbrıs'a özel bir projedir. Herkesin buraya başka bir gözlükle bakması gerekir. Bu çözülürse otellerin önünde kuyruklar oluşur. Adaya şu anda 1 milyon turist geliyor. Rakam ikiye katlanır. Yatırımcılar daha rahat gelir.
Gemi ulaşımı sağlanamaz mı?
Bunu çok araştırdık. Birkaç kez Hayfa'dan gemiler geldi. Ancak Akdeniz'de dalga boyu çok geniş olduğu için küçük gemilerle yolcu getirmek çok zor. Ancak cruise'lar olması lazım. Onlar da gelemiyor.
Ada'da turist profili değişti mi?
Eskiden gelen turistin yüzde 70-80'i Türkler'di. Kalanı ağırlıklı İngilizler olmak üzere diğer misafirlerdi. Türkiye'den gelen turist sayısı yüzde 50-60'a indi. Ortadoğu'dan gelen misafirlerimiz arttı. Avrupalı turist de gelmeye başladı. Lübnan ve Ürdün'de ciddi tanıtımlar yaptık. Avrupa'da yeni,konforlu ve yüksek kaliteli otel yapımı yavaş ilerliyor. Bizdeki tesisler Akdeniz çanağında Antalya ve KKTC'de Avrupa, Ortadoğu ve Uzakdoğu'nun dikkatini çekmeye başladı.
Siz Kıbrıs'taki en büyük turizm operasyonunu yönetiyorsunuz. Yatak kapasiteniz ne oldu?
2 bin 500. Merit Garden, Crystal Cove, Merit Park Otel, Merit Lefkoşe ile yeni açtığımız Merit Royal ve Merit Royal Premium var. Merit Royal'de içinde özel SPA'ları olan 70 daire var. Kişi başına 200 metrekare düşüyor. 270 yataklı Royal Premium ise çocukların mutlu olacağı bölümlerden oluşuyor.
HANTAL BÜROKRASİ YATIRIMA ENGEL
Şu anda KKTC'de yatak kapasitesi nedir?
15 bin civarında yatak kapasitesi var. Turizmin canlandırılıp 40 bin yatak kapasitesine ulaştırılması için çaba sarfedilmelidir. KKTC ekonomisinin turizmden başka çaresi yok. Şu anda devam eden ne yazık ki sadece 2-3 otel yatırımı var. Bunun sebebini de KKTC dönüp kendine sormalıdır.
Nedir sebep?
KKTC'deki hantal bürokrasi yatırımcıları kaçırıyor. Korumacılıktan kurtulmak gerekiyor. Bedava arsa veriliyor, imar çıkmıyor. İmar izni alıyorsunuz inşaata başlayamıyorsunuz. Teşvik veriliyor KDV isteniyor. İşsizlik sorununun da tek çaresi yatırımlar olduğuna göre bu konuda bürokratik engellerin kaldırılmasını istiyoruz.
Dilek Güngör/ Sabah
Önerilen Bağlantılar : 3. Havalimanı, Yeni konut projeleri
