İnsan gereksinimlerini karşılamak için ve ortakların çıkarlarının korunması amacıyla kurulmuş olan ekonomik kuruluşa kooperatif deniyor. Peki kooperatiflerin faaliyet alanları nelerdir?
Kooperatif nedir?
Kooperatifler ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve istekleri müşterek sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere gönüllü olarak bir araya gelen insanların oluşturduğu özerk teşkilata kooperatif deniyor.
Kooperatifin kanunda tanımı; ''Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kişileri ile özel idareler , belediyeler, köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllere denir.''
Kooperatiflerin özellikleri;
• Ortakların sahipliği, ortaklarına hizmet etme ve ortaklarınca yönetilme
• Kendi kendine yetme, kendi kendine sorumluluk, demokrasi, eşitlik, adalet ve dayanışma birlik
• İlkelere dayalı işletmecilik:
1. Gönüllü ve açık üyelik
2. Ortakların demokratik kontrolü
3. Ortakların ekonomik katılımı
4. Özerklik ve bağımsızlık
5. Eğitim, öğretim ve bilgilendirme
6. Kooperatifler arası işbirliği
7. Topluma karşı sorumluluk
Kooperatifler neler yapar?
Kooperatifler tüm ülkelerde mevcuttur ve Dünya genelinde 1 milyardan fazla insana hizmet ettikleri tahmin ediliyor. Kooperatifler birçok farklı biçimde ve tüm sektörlerde faaliyet gösteriyorlar.
Kooperatifler; ihtiyaç duyuldukları her yerde kurulabilmeleri avantajına sahip olmaları nedeniyle yoksulluğun azaltılmasında etkin bir araç olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca birçoğu, sosyal ve ekonomik destek sistemlerine, eğitim, sağlık, sigorta, kredi ve diğer gerekli hizmetlere erişim sağlamada önemli katkılarda bulunuyor.
Kooperatifler; bireylerin, özellikle yoksul insanların, tek başlarına elde etmeleri zor olan ürünler ve hizmetler için katma değer yaratıyorlar. Bu durum, ortaklara ait kaynakların birlikte verimli şekilde kullanılmasıyla mümkün oluyor.
Kooperatifler ayrıca küresel ekonomik fabrikada önemli bir faktör olarak biliniyor. Ticaret hacimleri, gelişen ve gelişmekte olan ülkelerin gayrisafi yurtiçi milli hasıla rakamlarının % 3-10’u oluşturdukları tahmin ediliyor.
Dünyanın en büyük 300 kooperatifine ait bilgilerin derlenmesiyle oluşturulan ICA Kürsel - 300 projesine göre 2008 yılında kooperatiflerin toplam ciroları 1,6 trilyon Dolar’a ulaşmaktadır. Sadece bu 300 kooperatifin ciro toplamı, dünyanın 9. büyük ekonomisinin gayrisafi yurtiçi milli hasıla rakamıyla başa baştır.
Mehmet TAŞ/Konuttimes.com
