İrtifak hakkı nedir?

İrtifak hakkı nedir?

Gayrimenkul sahibi, ilgili mülkün bir başkası tarafınsan kullanılmasına izin verdiği zaman ortaya çıkan yararlanma hakkına irtifak hakkı deniyor. İrtifak hakkı tesisi için, ilgili gayrimenkulün bulunduğu il defterdarlıklarına, mal müdürlüklerine ve Maliye Bakanlığına hazırlanan bir dilekçe ile başvurulabiliyor.

İrtifak hakkı, hak sahipleri bakımından şahsi irtifaklar ve ayni irtifaklar olmak üzere ikiye ayrılıyor.
- Şahsi irtifak; İrtifak hakkı kısmen ferdileştirilmiş, belirli bir kişiye tahsis edilmiş ise şahsi irtifak oluyor. Şahsi irtifak hakkı, başkasına devredilemez ve miras bırakılamıyor.

- Ayni irtifak; İrtifak, bir diğer gayrimenkul lehine kurulduğu takdirde ayni irtifak söz konusu oluyor. İrtifak hakları, akit içinde koşulan şart, satım sözleşmesi, vasiyet, izin, umumi ortaklıktan istifade gibi yollarla kuruluyor.

İrtifak hakkının kanundaki yeri;

Medeni Kanunu 779. maddesine göre;
"Taşınmaz lehine irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde diğer bir taşınmaz lehine konulmuş bir yük olup, yüklü taşınmazın malikini mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmaya veya yararlanan taşınmaz malikinin yüklü taşınmazı belirli şekilde kullanmasına katlanmaya mecbur kılar..."

2010/4 sayılı genelgede ise irtifak hakkının tanımı şu şekilde yapılmıştır;

"Medeni Kanun ve ilgili diğer yasalarla tanımlanan hakların, ilgili taşınmaz malların harita ve belgelerinde gösterilmesi ve tescili için yapılması gereken işlemlerdir"
 
Yapılan işleminin imar mevzuatına uygunluğu onaylattırılır. (Onay mercii; işleme konu parseller belediye ve mücavir alan sınırları içinde ise belediye encümeni; mücavir alan dışında ise il özel idaresidir.)

2010/4 sayılı genelge irtifak hakkı haritasını; talebe bağlı olarak yapılacak işlemlerden olarak belirlenmiştir. Lisanslı büroların kurulduğu yerlerde arzi irtifak hakkı ile ilgili talepler için ilk başvuru bu büroya (bürolardan birine) yapılır. Eğer Lisanslı büro kurulmamışsa başvuru kadastro müdürlüğüne yapılır. Ayrıca şahsi irtifak hakkı için talep edilecek haritalar için de başvuru kadastro müdürlüğüne yapılır.

İrtifak hakkı işlemi; teknik yönü olması nedeniyle kadastro müdürlüklerini; tescili gerektirmesi nedeniyle de tapu müdürlüklerini ilgilendirmektedir.

Mehmet TAŞ/Konuttimes.com