Gayrimenkul sermaye iradı nedir?

Gayrimenkul sermaye iradı nedir?

Mal ve hakların “kiraya verilmesi” karşılığında elde edilen gelire Gayri Menkul Sermaye İradı (GMSİ) deniyor.

Kiraya verilen, ev, dükkan, arsa olabileceği gibi, araba, gemi gibi araçlarda olabilir. Bunun yanında telif hakları, ihtira beratı, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatlarının kullanma veya imtiyaz haklarından elde edilen gelirlerde GMSİ sayılıyor.
Ancak yukarıda saydığımız ev, dükkan veya imtiyaz hakları bir işletmeye ait ise, bu durumda elde edilen gelir “ticari kazanç” sayılıyor.

Kimler Gayrimenkul Sermaye İradı beyannamesi verecek?

• Konut kira geliri elde edenlerden, elde ettikleri kira geliri 3.200,00 TL'yi geçenler.

• Stopaja, (vergi kesintisi)ne tabi kira geliri elde edenlerden, elde ettikleri kira gelirinin brüt tutarı 26.000,00 TL'yi aşanlar.

• Konut kira geliri ile, stopaja tabi kira gelirini bir arada edenlerden, elde ettikleri konut kira gelirinin istisna tutarı (3.200,00 TL) düşüldükten sonraki tutarı ile stopaja tabi kira gelirinin brüt tutarının toplamının 26.000,00 TL'yi aşanlar.

• Konut kira geliri dışında kalan ve stopaja tabi olmayan kira geliri elde edenlerden, elde ettikleri kira geliri 1.390,00 TL'yi geçenler. Örneğin, işyerinin basit usulde vergilendirilen bir mükellefe kiraya verilmesi durumunda.

Kira gelirinin ait olduğu yıl nasıl belirlenir?

• GMSİ beyanında, tahsil esası geçerlidir. Kira bedeli tahsil edildiği yılda beyan edilir.

• Şu an, 2013 yılında ve daha önceki yıllara ait tahsil edilen kira gelirleri beyan edilecektir.

• 2013 yılından sonraki yıllara ait elde edilen kira bedelleri, elde edildikleri yılda beyan edilecek. Örneğin, 2013 Temmuz ayında, bir yıllık peşin alınan kira bedelinin, 6 aylık bedeli 2013 yılı kira bedeli olarak bu yıl, diğer 6 aylık kira bedeli de 2014 kira bedeli olarak 2015 yılında beyan edilecektir.

Gelir Vergisi Kanununda GMSİ yeri;

Madde 70 -

Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:

1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;

2. Voli mahalleri ve dalyanlar;

3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı demirbaş eşyası ve döşemeleri;

4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;

5. (3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen bent) Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.);

6. (202 sayılı Kanunun 35'inci maddesiyle değişen bent) Telif hakları (bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır);

7. (202 sayılı Kanunun 35'inci maddesiyle değişen bent) Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaz) ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları;

8. (3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen bent) Motorlu nakli ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.

(3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen fıkra) Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanır.

(3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen fıkra) Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu bölümdeki hükümler uygulanır.

(2361 sayılı Kanunun 49'uncu maddesiyle değişen fıkra) Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur.

Mehmet TAŞ/Konuttimes.com