Taşınmaz mallardan bir yarar sağlamak üzere olanları fiilen hakimiyet altında bulundurma zilyet hakkı olarak tanımlanıyor. Peki zilyet hakkı nasıl kazanılır?
Zilyet hakkı nasıl kazanılır?
Zilyetlik bir kimsenin bir şeyi elinin altında bulundurması olarak ifade ediliyor. Medeni kanun zilyetliği, bir şey üzerinde Fiilen tasarruf sahibi olma" şeklinde tanımlanmaktadır. O halde zilyetlik, "bir şey üzerinde fiili hâkimiyet" veya bir eşyayı fiili hâkimiyet ve kudret alanı içinde bulundurma" biçiminde tanımlanıyor.
Zilyet yani mal sahibi olan kimse aslında sahibi olduğu malın hakimiyetçisi durumunda oluyor. Örneğin bir ev sahibi evini başkasına kiralayana kadar o evin aynı zamanda zilyeti oluyor. Fakat evini başkasına kiraladığı anda o evin zilyetliğinden çıkmış oluyor. Evin yeni zilyeti, kiracısı konumuna geçmiş oluyor.Peki zilyet hakkı nasıl kazanılır?
Zilyet hakkının kazanılmasında başlıca iki türlü yol bulunuyor. Bunlar: Zilyetliğin aslen kazanılması be fer'i kazanma yoludur.
1. Zilyetliğin aslen kazanılması:Zilyetlik, ilk defa kuruluyor ise bu, zilyetliğin aslen kazanılması şekli olarak karşımıza çıkıyor. Zilyetliğin bu yolla kazanılması haklı ya da haksız olabilir. Sahiplenme (Medeni Kanun m.767), bulunmuş eşya (Medeni Kanun m.769) ve düşen ve sürüklenen şeylerde (Medeni Kanun m.774) zilyetlik aslen kazanıldığı gibi, çalınan eşya üzerinde hırsız veya kiralanan eşya üzerinde mülkiyet iddiasında bulunan kiracıda zilyetliği aslen kazanmış olur.
Örneğin Maden ocağından çıkarılan madenin üzerindeki madencinin zilyetliği aslen kazanılmıştır. Hırsızlık, gasp ve dolaysız zilyedin korkutularak zilyetliğinin kazanılması da aslen kazanma olarak nitelendiriliyor.
2. Fer'i kazanma yolu:Önceki zilyedin iradesiyle eşya, yeni zilyedin hakimiyetine girerse zilyetliğin devren iktisabı söz konusu oluyor. Örneğin, asli zilyedin taşınmazı kiracısına teslim etmesi. Bu durumda zilyetliği devralan fer'i zilyed oluyor.
Zilyetlik çeşitleri nelerdir?
Özge ÖZDEMİR/Konuttimes.com