Kooperatifler Kanunu gereğince bir yapı kooperatifi en az 7 gerçek ve/veya aynı kanunda belirtilen tüzel kişilerce kuruluyor. Peki kooperatiflerden ev nasıl alınır? Nelere dikkat edilmesi gerekir?
Kooperatiften nasıl ev alınır?
Kooperatifler Kanunu gereğince bir yapı kooperatifi en az 7 gerçek ve/veya aynı kanunda belirtilen tüzel kişilerce kuruluyor. Peki kooperatiflerden ev nasıl alınır? Kooperatiften ev alırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Kooperatif ortaklığı...
Medeni haklarını kullanma yeterliliğine sahip gerçek kişiler ile 1163 kooperatifler kanununda sayılan tüzel kişiler kooperatif ana sözleşmesini bütün hak ve ödevleriyle birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile yönetim kuruluna başvurur. Yönetim kurulunca alınacak kararı müteakip ortaklık sıfatı kazanılır.
Özel idareler, belediyeler, köyler gibi kamu tüzel kişileri ile cemiyetler ve dernekler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve kooperatifler amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflere ortak olabilirler.
Bir ortaklık payına birden fazla kişinin ortak olabilir mi?
1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 19. maddesine göre, kooperatife giren her şahıstan en az bir ortaklık payı alınması gerekir. Dolayısıyla da bir pay ve bu paya bağlı haklar için kooperatife yalnızca bir ortak alınabilir.
Ancak, Kooperatifler Kanununda ve Konut Yapı Kooperatifi Ana sözleşmesinde, bir pay için birden fazla kişinin ortak olması halinde bu kişilerle kooperatif arasındaki ilişkinin nasıl yürütüleceği konusunda açık hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda, 1163 Sayılı Kanunun 98. maddesi atfıyla Türk Ticaret Kanununun anonim şirketlere ilişkin 400. maddesinin uygulanması gerekmektedir.
Buna göre, ortaklık payı kooperatife karşı bölünemeyeceğinden, bir paya birden fazla kişi ortak olmuş ise, bunlar kooperatife karşı haklarını ortak bir temsilci aracılığıyla kullanabileceklerdir. Ortak bir temsilci tayin etmedikleri takdirde kooperatifçe bunlardan birine yapılacak bildirim hepsi için geçerli olacaktır. Bir paya ortak olan birden fazla kişiden her hangi birisinin ihracı için Ana sözleşmede gösterilen ihraç nedenlerinden birine dayanılması gerekir.
Böylece, aynı paya sahip olanlardan birinin ortaklıktan çıkarılıp diğerlerinin ortak olarak kalması ise payın bölünmezliği ilkesine aykırılık oluşturacağından, ihraç işleminin bunları da etkileyeceği sonucuna varılmaktadır.
Ancak, Ana sözleşmede gösterilen ihraç nedenlerinden birine dayanmaksızın salt bir payın birden çok ortağı olamayacağı gerekçesiyle ortaklıktan çıkarılma işleminin uygulanması mümkün görülmemektedir.
Bununla birlikte, gerek 1163 Sayılı Yasanın 19. maddesinde güdülen amaç, gerekse karışıklıkların önlenmesi bakımından bir paya bir kişinin tek başına sahip olunmasında da yarar bulunmaktadır.
Kooperatiften ev almak..
Kooperatiften ev almak için bazı noktalara dikkat edilmesi gerekiyor. Öncelikle, tüketicinin kooperatif ana sözleşmesini mutlaka okumalı, hak, ödev ve sorumlulukları hakkında bilgi sahibi olması şart.
Kooperatifte, her ortak için ayrı ortaklık senedi düzenlenmesi gerekiyor. Ödemeler, kooperatifin banka hesabına yapılmalı. Kooperatif yönetici ya da memurlarının şahsi hesaplarına ödeme yapmaktan kaçınılması gerekiyor.
Ödeme makbuzu saklanmalı. Aylık aidatların sabit olduğu ve hiç artmayacağı ara ödeme olmayacağı, çok düşük aidatlarla 3- 4 yıl gibi sürede inşaatların bitirileceği gibi sözlere, ilanlara kesinlikle inanılmamalı.
Kooperatiften ev alma işleminde taraflar kendi aralarında bir devir sözleşmesi yapar ve bunu kooperatife sunar. Böylece kooperatiften eski ortak çıkar yeni ortak girer ama kura ile kazandığı hakları da yeni ortağa geçer.
Mehmet TAŞ/Konuttimes.com
