Ev ve iş yeri sahipleri dikkat! 1 Mart'ta başlıyor!

Evi ve iş yeri kirada olanların 2019 yılında elde ettikleri kira geliri için beyanname verme dönemi başlıyor. Posta'da yer alan habere göre, 1-31 Mart 2020 tarihleri arasında vergi beyannamesi verecek. Aralık 2019 tarihi itibarıyla kira geliri sebebiyle vergi mükellefi olanların sayısı yaklaşık olarak 2 milyon. Kira gelirleri için istisna tutarı 5 bin 400 TL olarak belirlendi. Yani 5 bin 400 TL'nin (ayda 450 liranın) altındaki kira geliri için beyanname verilmeyecek.

Yaşlıya evde hizmet

Kira gelirine ilişkin beyanlar hazır beyan sistemi üzerinden gerçekleştiriliyor. 2019 yılında ne kadar kira geliri varsa o kadar beyan edilecek. Eğer ev 4 ay boş kaldıysa ve 8 ay kira geliri varsa 8 aylık kira geliri beyan edilecek. 60 yaş üzeri, engelli, okuma-yazma bilmeyen ve hastalara talep edilmesi helinde vergi memuru gönderiliyor. Bunun için Maliye'den randevu almak mümkün. Kira geliri vergisiyle ilgili diğer merak edilen tüm detayları Denetim Turkey Vergi Müdürü Yıldırım Ercan anlattı...

İki farklı beyan

Kira gelirini beyan ederken 2 yöntemden ('Götürü Gider' ve 'Gerçek Gider Yöntemi) biri seçiliyor. Yöntem seçimi ödenecek vergi tutarı açısından büyük önem taşıyor. Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda '2 yıl' boyunca bu yöntem değiştirilemeyecek. Avantajı da gayrimenkulünüzle ilgili 1 kuruşluk masraf yoksa dahi indirim hakkı sağlaması. Götürü Gider'de indirim oranı yüzde 15 yani başka bir deyişle kiradaki konutla ilgili hiçbir gideriniz yoksa 'götürü gider' yöntemiyle yüzde 15 indirim hakkınız var.

'Gerçek Gider'le masraflar dahil

Gerçek giderde; mülk sahibinin üstlendiği aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, mülke ilişkin sigorta giderleri, mülk konut ise banka kredisiyle alınması durumunda 5 sene süre ile faiz ödemeleri, mülke ait vergi, resim, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları, gayrimenkule ait bakım onarım ve idame giderleri, mülk sahibi kendisi de kirada oturuyorsa ödediği kira gideri, imar barışından yararlanarak ödediği yapı kayıt giderleri de hasılattan indirilebiliyor.

Kira alıp kirada oturanlar ne yapacak?

Senelik 5 bin 400 TL'nin üzerinde kira geliri varsa beyanname verilmesi gerekli. Bu kişiler 'gerçek gider' yöntemini seçerek ikamet ettiği gayrimenkule ilişkin ödediği kirayı gider şeklinde yazabiliyor. Bu da ödenecek vergiyi aşağıya çekiyor.

Akraba, arkadaş oturuyorsa...

Bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan taşınmazların emsal kira bedeli, bu gayrimenkullerin kirası olarak sayılıyor. Çünkü herkesin bu gerekçeyi ileri sürerek devlete vergi vermemesi ihtimali bulunuyor. Eğer bazı akrabalık ilişkisi söz konusu ise emsal kira bedeli uygulanmıyor. Yani anne, baba, büyükanne, büyükbaba, kardeş, çocuk ve torunların kullanımına tahsis edilen konut için emsal kira bedeli ödenmiyor. Kaynana İSE bu sayılanların dışında. Ayrıca amca, dayı, hala, teyze gibi kişiler de evde bedelsiz oturursa vergi ödemek gerekli. Keza arkadaşlar da kira bedeli ödüyor.

Altın oran 990 lira

Gerçek giderde, makbuz, fatura gibi belgeler 5 sene saklanacak. Fakat hiç harcamanız yoksa, bu durumda 'Götürü Gider' sizin için daha avantajlı olacaktır. Çünkü gelirden yüzde 15 indirim yapmaya olanak da sağlıyor. Örneğin; 1000 TL aylık kira elde eden biri 990 TL indirebilecek gerçek gideri bulunmuyorsa götürü gideri seçmesi lehine olacak ve böylece daha az vergi ödeyecektir.

Kirada birden fazla ev varsa

5 bin 400 TL'lik istisna tutarı, birden fazla mesken kirası elde edenler için kira gelirleri toplamına bir kez uygulanacak. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması durumunda da bu konuttan elde edilen kira geliri için her bir ortak söz konusu istisnadan ayrı ayrı 5 bin 400 TL yararlanabilir.

İş yeri sahipleri

İş yeri kira gelirleri elde edenlerden stopaj yani vergi kesintisi yapılanlardan 2019 yılı için brüt 40 bin TL'yi aşanlar vergi verecek. Eğer iş yeri basit usuldeki bir mükellefe kiraya verilmişse (ya da vergi kesintisi zorunluluğu olmayanlarca kiralanmış ise) beyanname verme sınırı 2019 gelirleri için 2 bin 200 TL.

Hem konut hem iş yeri kirası varsa

-Mesken kira gelirinin 5 bin 400 TL istisna düşüldükten sonraki kalan tutar ile iş yeri kira gelirlerinin toplamı 2019 yılı için 40 bin TL'yi aşması durumunda mesken ve iş yeri için beyanname verilmesi gerekiyor. 

-Mesken kira gelirinin 5 bin 400 TL istisna düşüldükten sonraki kalan tutar ile iş yeri kira gelirlerinin toplamı 2019 yılı için 40 bin TL'yi aşmıyorsa iş yeri kira geliri beyan edilmeyecek, sadece mesken kira geliri beyan edilecek.

-Eğer mesken kira geliri 5 bin 400 TL'lik istisnanın altındaysa mesken kira geliri toplama dahil edilmeyecek.

Ev krediyle alındıysa

Bankadan krediyle konut alan kişi söz konusu evi kiraya vererek gelir elde ediyorsa gerçek gider usulünü seçmesi durumunda o yıla ait kira gelirinden bankaya yıl içerisinde ödediği kredi faizlerini indirebilecek. Örnek olarak; Ali Bey, 2019 yılında 250 bin TL'ye satın aldığı bir apartman dairesini, 1 Ocak 2019 tarihinde konut olarak kiraya vermiş ve senelik 16 bin 800 TL gelir elde etmiştir. Aldığı evin yüzde 5'i 12 bin 500 TL'dir. Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve istisnaya isabet eden tutarın ayrıştırılması ile kazançtan indirim konusu da yapılabilir.

Beyanname verilmezse

Kira gelirini beyan etmeyenlerden, ödemedikleri vergi, cezalı ve faiziyle birlikte alınıyor. Beyanda bulunmayanlar ayrıca 5 bin 400 TL'lik konut kira geliri istisnasından faydalanamıyor.

Yeni evde uygulama

Son 5 sene içerisinde konut alıp kiraya verenler 'Gerçek Gider Yöntemi'yle satın alma bedelinin yüzde 5'lik kısmını kira gelirinden düşebilir. Örneğin; 2018 yılında 200 bin TL'ye aldığınız evden 2019 yılında 10 bin TL kira tahsil ettiniz. 200 bin TL'nin yüzde 5'i olan 10 bin TL'yi kira gelirinden düşerek vergiden de kurtulabilirsiniz. Yüzde 5'lik indirim, sadece bir konuta uygulanabiliyor. İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller, yüzde 5'lik gider indiriminden faydalanamaz.

Gurbetçi de verir

Dar mükellef konumundaki bu kişilerin Türkiye'den elde ettikleri konut kira gelirlerini beyan etmeleri gerekli.

Emekli de olsanız kira geliri 5 bin 400 lirayı aşıyorsa....

-Kira beyannamesinin hazır beyan sistemi üzerinden (http://intvd.gib.gov.tr/hazirbeyan/) verebilirsiniz.

-Kira gelirlerinin vergisi, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte gib.gov.tr üzerinden ödenebiliyor.

-Kiraya verilen gayrimenkul, kiracı tarafından hem konut hem de iş yeri olarak kullanırsa (home-office) elde edilen kira kazancına konut istisnası uygulanmıyor.

-Depozito kira geliri sayılmıyor.

-Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) ödenen katkı payları ve kazançlardan indirim konusu yapılamaz.

-Boş olan ve kira geliri elde edilmeyen taşınmazlar için beyanname verilmesine gerek yok. Ama bağlı olunan vergi dairesine bilgilendirme yapılmalı.

-Tapu sahibi başka kişi, kirayı elde eden başka biri olması halinde tapu sahibinin beyanname vermesi gerekiyor.

-Emekli de olsanız kira geliriniz istisna tutarı 5 bin 400 TL'yi aştığı sürece beyanname vermelisiniz.